ZUTPHEN - In een tijdperk toen er nog onderscheid werd gemaakt tussen gemeente- en rijkspolitie, heb ik op de lagere school een verslag gemaakt over de politie. Ook al is er in de tussenliggende decennia het nodige veranderd, is mij altijd het volgende altijd bijgebleven: 'In het verkeer behoort de politie zich, net zoals burgers, te houden aan het geldende verkeersreglement. In geval van een noodsituatie mag hiervan worden afgeweken en dient de politie sirene en\of zwaailicht te voeren.'

De achterliggende gedachte voor dat laatste is dat overige verkeersdeelnemers middels alarmsignalen worden gewaarschuwd om zowel plaats te maken, als wel extra alert te zijn bij bijvoorbeeld verkeerslichten. Met de nodige verbazing las ik deze week een nieuwsitem bij LokaalGelderland over Marien ten Brinke, de fietsende politieagent uit Zutphen, die geen tekst en uitleg geeft aan omstanders over zijn fietsen in de fietsluwe binnenstad. 

Uiteraard is er sinds 1985, toen ik het verslag voor school maakte, het nodige veranderd omtrent de verkeersregels voor de politie. In de verklaring van de betreffende wijkagent uit het artikel, kan ik mij gedeeltelijk vinden. In een noodsituatie ontbreekt de gelegenheid om tekst en uitleg te geven over de reden waarom verkeersregels worden genegeerd. Om van het positieve uit te gaan, denk ik dat het overgrote deel van de Nederlandse bevolking hier wel begrip voor heeft.  

"De uitspraak van de wijkagent over fietsen in de binnenstad en hier geen verklaring voor te willen geven om de discussie te vermijden"

Echter... getuigen de uitspraken van de betreffende wijkagent van weinig diplomatiek inzicht. In noodsituaties behoort de politie cq. hulpverleners middels sirene en zwaailicht aan te geven dat het handelt om een noodsituatie! Dat de politie nalatig is om deze signaalmiddelen te bevestigen op fiets, snor- of bromscooter, is geen reden om wetteloos deel te nemen aan het verkeer. De uitspraak van de wijkagent over fietsen in de binnenstad en hier geen verklaring voor te willen geven om de discussie te vermijden, vind ik dan ook onbegrijpelijk.

Dit creëert een situatie waarin de politie geen verantwoordelijkheid hoeft te nemen voor grensoverschrijdend gedrag en is het voor burgers onduidelijk wanneer hier sprake van is. Voor alle beroepen waarbij menselijk maatwerk vereist is, zijn verantwoordelijkheid, transparantie en toetsing belangrijke elementen. Zonder deze elementen is aansturing en koerswijziging onmogelijk en wordt in dit geval de politie, gereduceerd tot een autonoom orgaan binnen de samenleving. Dat is het begin waarin democratie afglijdt naar dictatuur.

Persoonlijk zou ik dan ook graag willen zien dat de politie, met als taak orde en veiligheid, beter communiceert over het hoe en waarom:

• Wat zijn de criteria, afgezien veiligheid, voor vrijstelling van het verkeersreglement voor de politie?
• Is het noodzakelijk om fietsend in de binnenstad te patrouilleren?
• Zijn hier, afgezien van camerabewaking, geen andere oplossingen voor? 

Vandaag de dag zijn de nauwe straatjes van Zutphen nog nauwer geworden door de 1,5 meter maatregelen en is de noodzaak tot communicatie des te belangrijker geworden. Zonder dialoog ontstaat onbegrip, verharding, geweld en komt de afslag richting anarchie gevaarlijk dichtbij.

Graag zou ik willen leven in een open en vreedzame maatschappij en het derhalve op prijs stellen dat de politie het dialoog niet uit de weg gaat. Om op deze wijze begrip te kweken waarom er wordt afgeweken van wat 'normaal' is.