LOCHEM - Na de bouwvak wordt er flink gepoldert rond de Julianaweg en in een deel van de wijk Tuindorp. Aan de Julianaweg start dan de bouw van het nieuwe Lidl-filiaal. Van 12 woningen aan Berkelstraat en het Broekmaatsplein moeten de achtertuinen worden opgehoogd om ze te beschermen tegen hoogwater van de Berkel. En later gaan ook de Prins Bernhardweg en Graafschapterrein nog op de schop.

Formeel hebben beide zaken niets met elkaar te maken maar de uitvoering valt samen. Met sommige bewoners van Tuindorp was de gemeente al in gesprek over de inpassing van de Lidl met bijbehorend parkeerterrein. Het Waterschap Rijn en IJssel schoof daarbij aan en die laatste heeft nog en opdracht liggen in het gebied. De meeste bewoners zijn daar ook al jaren van op de hoogte.

Hoogwater

In stedelijk gebied is de norm dat percelen niet vaker dan eens in de 100 jaar onder water mogen lopen. De bewoners van de betrokken woningen weten dat dit geen denkbeeldig probleem is. In 2010 stonden hun schuurtjes en achtertuinen blank. De Berkel was toen buiten de oevers getreden.

"Er zijn 4 mogelijke oplossingen uitgewerkt en ter keuze voorgelegd aan de bewoners"

Integrale aanpak

Omgevingsmanager Louisa Remesal van het waterschap zegt dat in overleg met gemeente en bewoners is gekozen voor en integrale aanpak. "Er zijn 4 mogelijke oplossingen uitgewerkt en ter keuze voorgelegd aan de bewoners. Zij hebben de voor de lange termijn beste en meest duurzame oplossing gekozen”, zo zegt ze. Buurtbewoner Herman Wolkotte zegt dat alle 12 huishoudens het eens zijn geworden over de voor hen meest ingrijpende variant; het ophogen van de achtertuinen.

Dat is een ingrijpende variant want dit betekent dat alle schuurtjes, vaak met uitbouw, tegen de vlakte moeten om later te worden herbouwd. De achtertuinen hebben een diepte van zo’n 25 meter en een verval van ongeveer een meter. Het achterste deel moet dus worden verhoogd. Volgens Wolkotte is de buurt erin geslaagd om de operatie los te koppelen van hun grieven over de komst van Lidl, waarmee de meesten van hen, zacht gezegd, nog steeds niet blij zijn.

Keuze bij herbouw

De bewoners zijn te spreken over de aanpak van het waterschap. Duidelijke uitleg en goede afspraken, zo luidt de gemiddelde opvatting. Van de schuurtjes zijn taxaties, beschrijvingen en foto’s gemaakt. Bewoners kunnen de bij het project betrokken aannemer na ophoging van de tuin opdracht geven om alles te herbouwen volgens het huidige beeld. Maar ze kunnen ook kiezen voor zelfwerkzaamheid. De kosten worden uiteraard vergoed.

Bewoners die al langer in de wijk wonen moesten wel even slikken. Zo’n 10 jaar geleden gingen hun tuinen ook al eens volledig overhoop. Toen was sanering van de vervuilde grond de aanleiding. Aan de Julianaweg stond vroeger een gasfabriek waardoor de grond ernstig verontreinigd raakte. Voor hen volgt nu dus een herhaling van zetten.

Sanering

Waarom de tuinen tijdens de sanering niet meteen zijn verhoogd is ook voor de gemeente niet meer goed te achterhalen. Bas van Galgeldonk van het team ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente vermoedt dat het Rijk, dat miljoenen in de sanering stak, destijds eiste dat het maaiveld overal op dezelfde hoogte als voorheen moest worden teruggebracht. De kosten van de ingreep die nu op stapel staat worden gedeeld door de gemeente en het waterschap.

"Kades en dijken vergen onderhoud en beheer en je weet niet hoe ze er over 25 jaar bijliggen"

Alternatief voor ophogen van de tuinen waren onder meer het verhogen van de kade van de Berkel of het aanleggen van een dijk. Deze werden niet als erg aantrekkelijk ervaren en Louisa Remesal is daar blij mee. Ze zegt: "Na ophoging zijn we in feite klaar. Kades en dijken vergen onderhoud en beheer en je weet niet hoe ze er over 25 jaar bijliggen.”

Achterpad

De betrokken woningen hebben een achterpad dat richting Berkel loopt. Dit is afgesloten met een hek waar alle bewoners een sleutel van hebben. Die poort keert na de werkzaamheden weer terug. "Zo houden we de verbinding met de Berkel”, aldus Herman Wolkotte.

Hun percelen gaan aan de achterzijde grenzen aan het parkeerterrein van de nieuwe Lidl. De afwatering van dat fors uitgevallen terrein is technisch op te lossen met ondergrondse opvang. Van daaruit zakt het water in de grond en alleen bij extreme regenval is een overloop naar de Berkel of de Molenbeek mogelijk.

Laatste horde

De projectontwikkelaar van Lidl is momenteel bezig met het intekenen van de groenvoorziening op en rond het terrein. Van Gageldonk laat weten dat die landschappelijke inpassing nog de laatste horde is die met de omwonenden moet worden genomen. Dit zijn naast bewoners van Tuindorp ook bewoners van Noorderbleek en Noorderwal, verenigd in de Werkgroep Omwonenden Gasfabriekterrein.

Die kwam vorig jaar hard in aanvaring met de gemeente over het plan voor een nieuwe Lidl in wat zij als een woonwijk beschouwen. De meerderheid van de gemeenteraad keurde het bestemmingsplan echter goed. In plaats van in beroep te gaan bij de Raad van State, met ongewisse afloop, besloten de omwonenden hun stem te laten gelden bij de verdere ontwikkeling van de plannen.

Populieren

Een aangevraagde kapvergunning voor de 50 populieren rond het terrein werd eerder buiten werking gesteld. Van Gageldonk zegt dat er mogelijk toch een aantal van deze bomen moeten wijken om ruimte te maken. Getracht wordt om hier een aantal andere bomen voor terug te plaatsen in de verharding van het parkeerterrein. Hiervoor zijn tegenwoordig goede oplossingen waarbij de wortels van de bomen onder de grond altijd bij water kunnen. Binnenkort wordt via de aanvraag van de omgevingsvergunning duidelijk wat de exacte plannen zijn.

Als de Lidl eenmaal is gebouwd en discounter ook daadwerkelijk is verhuisd, is het de beurt aan de Prins Bernhardweg en het Graafschapterrein. Het definitieve plan hiervoor is nagenoeg klaar. De Prins Bernhardweg wordt meer een verblijfsgebied waar auto’s nog slechts stapvoets zullen rijden.

Julianaweg afgewaardeerd

Ondanks de komst van Lidl wordt ook de Julianaweg afgewaardeerd. Bij de veranderingen wordt uitgegaan van de definitieve komst van de rondweg. Volgens Bas van Gageldonk zorgt het verdwijnen van doorgaand- en sluipverkeer voor een grotere min dan dat Lidl voor een plus van het autoverkeer gaat zorgen. Hoe de weg er precies uit gaat zien is nog niet duidelijk. Met Noorderwal en de groenstrook naast de weg zijn er diverse mogelijkheden, inclusief ‘dingen met water’. Duidelijk is wel dat de weg niet meer de racebaan van nu zal zijn.